Үзэл бодол
Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагаас мэдэгдэл гаргажээ
БНХАУ-ын холбогдох байгууллагууд нь Ухань хотын эмнэлэгт эмчлүүлж буй өвчтөнд хийсэн шинжилгээний урьдчилсан хариугаар шинэ Коронавирусийн үүсгэгч тодорхойлогдсоныг мэдээлсэн байна. Хятадын судлаачид өвчтөний сорьцод үүсгэгчийн генийн дарааллын ялган дүйх шинжилгээг хийсэн. Богино хугацаанд шинэ вирусийг урьдчилсан байдлаар тодорхойлсон нь том ололт бөгөөд энэ нь БНХАУ-ын дэгдэлтийн үеийн хариу арга хэмжээ авах чадавх нэмэгдсэнийг харуулж байна.
БНХАУ-ын холбогдох байгууллагуудаас өнгөрсөн 7 хоногт мэдээлсэн уушгины хатгалгааны тохиолдлуудтай холбоотой ажил эрхлэлт, байршил, шинж тэмдгүүд зэрэг урьдчилсан мэдээлэл нь Коронавирусийг өвчлөлийн эх үүсвэр байж болзошгүйг харуулж байсан. Түүнчлэн лабораторийн шинжилгээний хариу SARS-CoV, MERS-CoV, томуу, шувууны томуу, Аденовирус болон бусад амьсгалын замын халдварын түгээмэл үүсгэгчдийг үгүйсгэсэн болохыг БНХАУ-ын холбогдох байгууллагаас мэдээллээ.
Коронавирус нь вирусийн том омог бөгөөд зарим нь ханиад гэх мэт хөнгөн хэлбэрийн өвчлөл үүсгэдэг бол зарим төрлийн вирус нь MERS, SARS гэх мэт хүнд хэлбэрийн өвчлөл үүсгэдэг. Зарим тохиолдолд халдвар хүнээс хүнд амархан дамждаг бол зарим нь дамждаггүй. БНХАУ-ын холбогдох байгууллагуудын мэдээлснээр шинэ вирус нь зарим өвчтөнд хүнд хэлбэрийн өвчлөл үүсгэж, хүнээс хүнд амархан дамждаггүй байна.
Коронавирусын халдварын дэгдэлт нь дэлхийн хэмжээнд өөр өөр газар нутагт гардаг. Тухайлбал, 2002 онд SARS, 2012 онд MERS-ийн халдварын дэгдэлт гарч байсан. Амьтдын дунд тархсан зарим Коронавирусийн халдвар хүнд дамжсан тохиолдол гараагүй байна. Тандалт судалгааг сайжруулснаар Коронавирусийг илүү сайн илрүүлэх боломжтой юм.
БНХАУ нь амьсгалын замын өвчний дэгдэлтийн үеийн хариу арга хэмжээ авах нийгмийн эрүүл мэндийн болон хүний нөөцийн чадавх маш сайн юм. Эрүүл мэндийн ажилтнууд өвчтөнүүдийг эмчлэх, шинэ тохиолдлыг илрүүлэн тусгаарлахаас гадна хавьтал илрүүлэх, далайн гаралтай бүтээгдэхүүн худалдаалах захын үйл ажиллагаанд орчны үнэлгээ хийх, дэгдэлтийн үүсгэгчийг тодорхойлох тандалт судалгааг хийж байна.
Цаашид дэгдэлтийн нөхцөл байдал, тархвар судлал, эмнэлзүйн явцыг ойлгоход илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл хэрэгтэй. Мөн халдварын эх үүсвэр, дамжих зам, тархалтын байдлыг тодорхойлж, хариу арга хэмжээг хэрэгжүүлэхэд хяналт-шинжилгээ хийх шаардлагатай байна. ДЭМБ нь нөхцөл байдлыг хянаж, түнш байгууллагуудтай хамтран тухайн дэгдэлтийг судалж, хариу арга хэмжээ авахад нь БНХАУ-д техникийн туслалцаа үзүүлэхэд бэлэн байгаагаа илэрхийлсэн.
Вирусийн шинэ омгийг урьдчилан тодорхойлсон нь бусад улс орны холбогдох байгууллагууд өвчнийг илрүүлэх, хариу арга хэмжээ авахад дэмжлэг болно. Олон улсын нисэх буудлуудад өнгөрсөн 7 хоногт Ухань хотод зорчсон, уушгины хатгалгааны шинж тэмдэг илэрсэн хүмүүсийг илрүүлсэн.
ДЭМБ нь аялагчдад тусгайлсан арга хэмжээ авах зөвлөмж өгөөгүй болно. Мөн одоогийн байдлаар байгаа мэдээлэлд тулгуурлан БНХАУ-д аялал жуулчлал, худалдааны хязгаарлалт тавихгүй байхыг зөвлөж байна.
Эх сурвалж: ХӨСҮТ
Үзэл бодол
Л.Оюун-Эрдэнэ: “Эгийн голын УЦС” төслийг богино хугацаанд эхлүүлэхийн төлөө Засгийн газар ажиллана
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Булган аймгийн Хутаг-Өндөр сумын Хантай багийн нутаг Эг, Сэлэнгийн бэлчирт байрлах “Эгийн голын усан цахилгаан станц” төслийн талбайд ажиллалаа.
Тус төсөл нь Засгийн газрын хэрэгжүүлэх 14 мега төслийн тавдугаарт эрэмбэлэгдсэн импортын эрчим хүчийг багасгах, Төвийн бүсийн өсөн нэмэгдэж буй эрчим хүчний хэрэглээг хангах чухал ач холбогдолтой төсөл юм.
Эрчим хүчний яам болон Монгол-Оросын хамтарсан экспертийн ажлын хэсгээс төслийн явц, цаашид анхаарах асуудлын талаар танилцууллаа. Уг төсөл Байгал нуурын биологийн олон янз байдал, дэлхий цэвэр усны нөөцөд сөрөг нөлөө үзүүлж магадгүй гэсэн шалтгаанаар олон жил гацсан.
“Дэлхийн өвийн хороо, ОУБХХ-ноос “Эгийн голын УЦС төслийг дангаар хэрэгжүүлэх нь Сэлэнгэ мөрөн, Байгал нуурын экосистемд мэдэгдэхүйц нөлөөлөл үзүүлэхгүй” болохыг тэмдэглэжээ. Гэхдээ төслийн байгаль орчин, нийгмийн нөлөөллийн үнэлгээг ЮНЕСКО-ийн аргачлал болон олон улсын стандартын дагуу боловсруулах чиглэл өгсөн байна.
Энэ хүрээнд 2025-2026 онд Эгийн голын УЦС-ын Сэлэнгэ мөрний сав газрын экосистемд үзүүлэх өөрчлөлтийг тодорхойлох судалгаа, байгаль орчин, нийгмийн нөлөөллийн үнэлгээ, УЦС-ын туслах боомт болон үндсэн ТЭЗҮ-ийн нэмэлт судалгаа хийж, төслийн бүтээн байгуулалтыг эхлүүлэх бэлтгэл ажлыг хангана. Монгол-Оросын Экспертийн ажлын хэсэг 2026 оны эхний хагаст багтаан эцсийн дүгнэлт гаргахаар тохиролцжээ. Салбарын сайд нар төслийг хэрэгжүүлэхэд анхаарч байгаа бөгөөд судалгааны ажлуудад шаардлагатай санхүүжилтийг тухай бүр шийдвэрлэн ажиллахаа илэрхийлсэн юм.
Төслийн нөлөөллийн бүс дэх иргэд буюу Хантай, Баянгол багийн иргэд энэхүү төслийг ажил хэрэг болохыг 35 жил хүлээсэн, бүрэн дүүрэн дэмжиж байгаа, уг төслийг урагшлуулахын тулд төлөө ажиллаж Ерөнхий сайдад талархал илэрхийлээд, Засгийн газрын бодлого, шийдвэрийг дэмжихээ хэлж байлаа.
Мөн иргэд энэ уулзалтын үеэр өөрсдийн санаачилсан орон нутгийн хөгжлийг дэмжих, байгалийн аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх “Хантай” цогцолборын төслөө Ерөнхий сайд танилцууллаа.
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Хойд бүсийн анхдугаар зөвлөгөөнд оролцогчид санал нэгтэйгээр Эгийн голын УЦС төслийг бүс нутагтаа хэрэгтэй, нэн яаралтай хэрэгжүүлэх ажлын нэгдүгээрт эрэмбэлснийг дурдаад улс орны эдийн засагт ач холбогдолтой мега төслийг нэгдсэн ойлголтоор дэмжиж байгаа нутгийн иргэдэд талархал илэрхийлэв. Эгийн голын УЦС-ын төслийг богино хугацаанд эхлүүлэхийн төлөө Засгийн газар бүхий л хүчээ дайчлан ажиллана гэлээ.
Үзэл бодол
Я.Чулуунхүү: Эзэнгүй нохой, муурыг барьж, иргэдийн аюулгүй орчинд амьдрах орчныг бүрдүүлж байна
Нийслэлийн иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх зорилгоор эзэнгүй нохой, муур, мал амьтныг барьж, асрамжлах газарт байрлуулах ажлыг дөрөвдүгээр сарын 24-28-ны өдрүүдэд зохион байгуулж байна. Энэ талаар УБЗАА-ны Захиргаа, санхүүгийн удирдлагын газрын дарга Н.Отгонбаяраас тодрууллаа.
Тэрбээр “2025 онд НЗДТГ болон Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албанд эзэнгүй нохой, мууртай холбоотой гомдол олноороо ирсэн. Тиймээс нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар эзэнгүй нохой, муурыг эзэнжүүлэх, түр асрах байранд хүргэх, анхан шатны вакцин хийх, туулга өгөх, үржлийг хязгаарлах үйлчилгээ үзүүлж байна. Нохой, муур барих ажилд нийслэлийн зургаан дүүргийн онцгой, цагдаагийн албан хаагчид болон УБЗАА, нийслэлээс холбогдох албаныхан 1000 гаруй хүн ажиллаж байна. Энэ удаагийн байршил СХД-ийн 20 дугаар хорооноос эхэлж, Туулын бургаснаас хойш самнах ажиллагаа явуулж байна” гэлээ.
Сонгинохайрхан дүүргийн 20 дугаар хорооны Засаг дарга Я.Чулуунхүү “Нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар нохой, муур барих, эзэнжүүлэх арга хэмжээ 20 дугаар хороонд хоёр дахь өдрөө үргэлжилж байна. Манай хороо гэр хороолол, байшин хороолол, үйлдвэрлэлийн бүс ихтэй. Үйлдвэрлэлийн бүсэд эзэнгүй нохой, муур олон байдаг. Бага насны хүүхдүүдийг хичээл сургуульдаа явахад айлгадаг. Тиймээс нохой, муур барих ажил иргэдийн аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх чухал ач холбогдолтой” гэв.
Үзэл бодол
Ц.Төрхүү: Үсний сэв, хоолны тос, арьс ширний үйлдвэрийн хаягдлаас үүдэлтэй лагийн хэмжээ хэрээс хэтэрсэн
НИТХ-ын дарга А.Баяр, НИТХ-ын МАН-ын бүлгийн дарга Д.Ихбаяр, АН-ын бүлгийн дарга Т.Батцогт, Төлөөлөгч Б.Золзаяа, Э.Хулан, Э.Одонтуяа нар УСУГ-т ажиллалаа. Өдгөө 66 жилийн, 1900 гаруй ажилчинтай тус байгууллагын жаргал, зовлон нийслэлчүүдэд шууд хамаатай.
Ундны ус хангамж, ариутгах татуургын үйлчилгээ, Улаанбаатар хотын цэвэр, бохир усны шугам сүлжээний засвар үйлчилгээ, усны ухаалаг хэрэглээ, цэвэрлэх байгууламжийн хэвийн, найдвартай ажиллагаа, Улаанбаатар хотын ус хангамжийн сүлжээг хянах, удирдах зэрэг асуудлыг хариуцан шийдвэрлэдэг УСУГ-ын үйл ажиллагаа, тулгамдсан асуудал, ирээдүйн зорилтыг онцлон Ц.Төрхүү дарга мэдээлэл өгч, танилцууллаа.
Тэрбээр, “Үсний сэв, хоолны тос, арьс ширний үйлдвэрийн хаягдал, ахуйн болон аюултай хог хаягдлаас болж лагийн хэмжээ хэрээс хэтэрсэн. Энэ бол аюул. Манай тулгамдсан асуудал. Яагаад бэрхшээл вэ гэхээр, Улаанбаатарын хэмжээнд долоон цэвэрлэх байгууламж үйл ажиллагаа явуулж байна. Бид ганц Төв цэвэрлэх байгууламжийг л чухалчлаад яриад байдаг. Гэтэл эдгээр долоон байгууламж бүрэн хүчин чадлаараа ажиллаад хоногтоо хамгийн ихдээ 200-аад мянган метр куб ус хүлээн авах чадалтай. Гэтэл өнөөдөр энэ ачаалал 3-4 дахин нэмэгдчихсэн. Тэр хэрээр лагийн хэмжээ ихсэж байна. Хоёрдугаарт, усны үнэ тариф, татаасын асуудлыг ярихгүй бол шинэ цэвэрлэх байгууламж ашиглалтад орлоо ч бид зардлаа даахгүй. Тиймээс ус хангамж, ариутгах татуургын үйлчилгээ, бусад асуудалд анхаарахгүйгээр нийслэлчүүдийн ус хангамж найдвартай боллоо гэж санаа амрах нөхцөл үүсэхгүй” гэв.
НИТХ-ын дарга А.Баяр “Цэнхэр алт болох ус шавхагддаг баялаг. Бодлогын хувьд шийвэрлэх, хамтран ажиллах, зайлшгүй олон нийтэд тулгамдсан асуудлаа танилцуулж ойлгуулах шаардлага байна. Тиймээс энэ ажлыг НИТХ-ын нийт Төлөөлөгчдөд танилцуулахаас гадна “Эх оронч сурагч” хөтөлбөрийн хүрээнд ЕБС-ийн сурагчдад усны үнэ цэн, ухаалаг хэрэглээг таниулах ажлыг хамтарч эхлүүлье” гэлээ.
