Үзэл бодол
Г.Гэрэл: “XXI Зуун-Хавдаргүй Монгол” 1000 гэр бүлийн зөвлөгөөн болно
МҮОНРТ-ээс санаачилж, “XXI зуун-Хавдаргүй Монгол 1000 гэр бүлийн зөвлөгөөн”-ийг энэ сарын 30-нд буюу нөгөөдөр 08:00-13:00 цагт Төрийн ордны “Их танхимд” зохион байгуулах гэж байна. Үүнийг УИХ-ын Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хороо, Эрүүл мэндийн яам, Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, Хавдар судлалын үндэсний төв, Худалдаа хөгжлийн банктай хамтран зохион байгуулж байна.
Зөвлөгөөний талаар МҮОНРТ-ийн Дэд захирал Г.Гэрэлтэй ярилцаж, мэдээлэл авав.
-Энэхүү зөвлөгөөний зорилго юу вэ?
-МҮОНРТ, ХСҮТ найман жилийн өмнөөс “Хавдрын эсрэг үндэсний аян”-ыг санаачилж, Монгол орон даяар хэрэгжүүлсэн нь маш их үр дүнд хүрсэн. Олон мянган иргэдийг урдчилсан үзлэг оношлогоонд хамруулж, хавдар туссан олон зуун хүнийг анхан шатны шинжилгээнд оруулснаар өвчин хүндрэхээс сэргийлсэн. Энэ бол бидний ажлын хамгийн сайхан үр дүн юм. Айл бүрт тохиолдож болох юм шүү гэдгийг телевиз, сонин, сайтаар дамжуулж мэдээллэхдээ хэрхэн сэргийлж болох, өвчнийг даван туулахын тухайд мэдлэг өгсөн.
Энэ зөвлөгөөний хувьд эмч нар, хэвлэл мэдээллээр сэрэмжлүүлэхээс илүү гэр бүлээрээ хүн бүр тэмцвэл илүү үр дүнд хүрэх болохыг сануулах болно. Учир нь хавдрын өвчин гэдэг бол тухайн өвчтөний асуудал биш. “Нийгмийг доройтуулах” өвчин болсон. Өвчтөнөө сахиж байгаа аав, ээж, эхнэр, нөхөр, дүү, хүүхдүүдийнх нь ч асуудал болоод байна. Эдийн засаг санхүүгийн хувьд асар хохиролтойн дээр гэр бүлийн гишүүдийн сэтгэл санаа, зарцуулсан цаг хугацаа, ирээдүйд тохиох олон боломж, сонголтоосоо татгалзсан бүхнийг хэмжихийн аргагүй шүү дээ. Иймд “чимээгүй тахал” болсон энэ өвчнөөр өвчлөхгүйн тулд ухамсраараа урьдчилан сэргийлэх шинжилгээнд хамрагдах шаардлагатай.
-Хүмүүс өвдсөн хойноо “Намайг эмчлэх ёстой” гэсэн хандлагаар бухимдаж аргаа бардаг. Засаг, эмнэлэг, эмч нар аль болох бүхий л боломжоо шавхдаг. Таны яриаг сонсоод “Хувь хүн, өрх, гэр бүлээрээ үзлэг оношлогоонд орж, сэргийлэх ёстой юм байна” гэж бодлоо ...
-Найман жилийн өмнө бид дээрх аяныг эхлүүлж байхад хавдраас айж, давагдашгүй мэт санагдах айдас нийгэмд их байсан. Харин одоо эмч нарын эмчилгээний арга барил, чадавх дээшилж, тоног төхөөрөмж сайжирч, шинжилгээ оношлогоо ч нарын хийгдэх болсны ачаар өвчнийг даван туулах чадвар нэмэгдэж, “эдгэрнэ” гэсэн итгэл ихэссэн нь мэдэгдэж байна. Эрүүл мэндийн яам, бодлого тодорхойлогчид ч “Өвдөхөөсөө өмнө үзүүл” гэсэн зөвлөгөөг өгч байна. Тиймээс бид энэ удаагийн зөвлөгөөнөөр хавдрын өвчнөөс хэрхэн сэргийлэх тухай мэргэжлийн хүмүүсийн зөвлөгөөг хүргэж, бас олон нийтийн саналыг нээлттэй хүргэхийг зорьж байна. Нийслэл хотын 9 дүүрэг, 21 аймгаас төлөөлөл болж хүрэлцэн ирэхийг урья. МҮОНРТ-ийн Олон нийттэй харилцах 321614, 8818-7448 гэсэн утасны дугаараар холбогдож, бүртгүүлнэ. Оршин суугаа дүүрэг, аймаг, сумынхаа олон нийттэй харилцах албанд бүртгүүлж, оролцох боломжтой юм.
-Зөвлөгөөнд оролцох зочид...
-УИХ-ын гишүүн, Нийгмийн бодлого, БСШУ-ны байнгын хорооны дарга Д.Оюунхорол, Эрүүл мэндийн дэд сайд Л.Бямбасүрэн, ХСҮТ-ийн захирал Ж.Чинбүрэн болон бусад мэргэжлийн байгууллагын төлөөлөл, хавдрын эмч нар оролцоно.
-Үүнээс гадна МҮОНРТ-ээс санаачилж “Хөнгөвчлөх өрөө” нэртэй бүрэн хэмжээний уран сайхны кино хийж байгаа ...
-Тийм. Энтертайнмент хэлбэрийг ч ашиглавал иргэдэд улам үр дүнтэй болох болов уу гэсэн үүднээс уран сайхны кино хийхээр ажиллаж байна. Зураг авалт ч ид өрнөж байгаа. Ерөнхий найруулагчаар Ж.Сэнгэдорж, гол дүрд УДЭТ-ын жүжигчин Ц.Цэрэнболд, Н.Баярмаа нар тоглож байгаа бол орлон тоглогчоор Э.Мөнхбат сонгогдсон. Киноны агуулга нь хавдрын өвчин туссан иргэн болон түүний гэр бүл ямар их шаналж байгаа, түүнээс хэрхэн ангижирч буй тухай өгүүлнэ. Нөгөө талаар ийм аймшигт өвчин тусахаас сэргийлээрэй гэсэн утга санааг илэрхийлж байгаа.
-Ярилцсанд баярлалаа.
Үзэл бодол
Л.Оюун-Эрдэнэ: “Эгийн голын УЦС” төслийг богино хугацаанд эхлүүлэхийн төлөө Засгийн газар ажиллана
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Булган аймгийн Хутаг-Өндөр сумын Хантай багийн нутаг Эг, Сэлэнгийн бэлчирт байрлах “Эгийн голын усан цахилгаан станц” төслийн талбайд ажиллалаа.
Тус төсөл нь Засгийн газрын хэрэгжүүлэх 14 мега төслийн тавдугаарт эрэмбэлэгдсэн импортын эрчим хүчийг багасгах, Төвийн бүсийн өсөн нэмэгдэж буй эрчим хүчний хэрэглээг хангах чухал ач холбогдолтой төсөл юм.
Эрчим хүчний яам болон Монгол-Оросын хамтарсан экспертийн ажлын хэсгээс төслийн явц, цаашид анхаарах асуудлын талаар танилцууллаа. Уг төсөл Байгал нуурын биологийн олон янз байдал, дэлхий цэвэр усны нөөцөд сөрөг нөлөө үзүүлж магадгүй гэсэн шалтгаанаар олон жил гацсан.
“Дэлхийн өвийн хороо, ОУБХХ-ноос “Эгийн голын УЦС төслийг дангаар хэрэгжүүлэх нь Сэлэнгэ мөрөн, Байгал нуурын экосистемд мэдэгдэхүйц нөлөөлөл үзүүлэхгүй” болохыг тэмдэглэжээ. Гэхдээ төслийн байгаль орчин, нийгмийн нөлөөллийн үнэлгээг ЮНЕСКО-ийн аргачлал болон олон улсын стандартын дагуу боловсруулах чиглэл өгсөн байна.
Энэ хүрээнд 2025-2026 онд Эгийн голын УЦС-ын Сэлэнгэ мөрний сав газрын экосистемд үзүүлэх өөрчлөлтийг тодорхойлох судалгаа, байгаль орчин, нийгмийн нөлөөллийн үнэлгээ, УЦС-ын туслах боомт болон үндсэн ТЭЗҮ-ийн нэмэлт судалгаа хийж, төслийн бүтээн байгуулалтыг эхлүүлэх бэлтгэл ажлыг хангана. Монгол-Оросын Экспертийн ажлын хэсэг 2026 оны эхний хагаст багтаан эцсийн дүгнэлт гаргахаар тохиролцжээ. Салбарын сайд нар төслийг хэрэгжүүлэхэд анхаарч байгаа бөгөөд судалгааны ажлуудад шаардлагатай санхүүжилтийг тухай бүр шийдвэрлэн ажиллахаа илэрхийлсэн юм.
Төслийн нөлөөллийн бүс дэх иргэд буюу Хантай, Баянгол багийн иргэд энэхүү төслийг ажил хэрэг болохыг 35 жил хүлээсэн, бүрэн дүүрэн дэмжиж байгаа, уг төслийг урагшлуулахын тулд төлөө ажиллаж Ерөнхий сайдад талархал илэрхийлээд, Засгийн газрын бодлого, шийдвэрийг дэмжихээ хэлж байлаа.
Мөн иргэд энэ уулзалтын үеэр өөрсдийн санаачилсан орон нутгийн хөгжлийг дэмжих, байгалийн аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх “Хантай” цогцолборын төслөө Ерөнхий сайд танилцууллаа.
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Хойд бүсийн анхдугаар зөвлөгөөнд оролцогчид санал нэгтэйгээр Эгийн голын УЦС төслийг бүс нутагтаа хэрэгтэй, нэн яаралтай хэрэгжүүлэх ажлын нэгдүгээрт эрэмбэлснийг дурдаад улс орны эдийн засагт ач холбогдолтой мега төслийг нэгдсэн ойлголтоор дэмжиж байгаа нутгийн иргэдэд талархал илэрхийлэв. Эгийн голын УЦС-ын төслийг богино хугацаанд эхлүүлэхийн төлөө Засгийн газар бүхий л хүчээ дайчлан ажиллана гэлээ.
Үзэл бодол
Я.Чулуунхүү: Эзэнгүй нохой, муурыг барьж, иргэдийн аюулгүй орчинд амьдрах орчныг бүрдүүлж байна
Нийслэлийн иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх зорилгоор эзэнгүй нохой, муур, мал амьтныг барьж, асрамжлах газарт байрлуулах ажлыг дөрөвдүгээр сарын 24-28-ны өдрүүдэд зохион байгуулж байна. Энэ талаар УБЗАА-ны Захиргаа, санхүүгийн удирдлагын газрын дарга Н.Отгонбаяраас тодрууллаа.
Тэрбээр “2025 онд НЗДТГ болон Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албанд эзэнгүй нохой, мууртай холбоотой гомдол олноороо ирсэн. Тиймээс нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар эзэнгүй нохой, муурыг эзэнжүүлэх, түр асрах байранд хүргэх, анхан шатны вакцин хийх, туулга өгөх, үржлийг хязгаарлах үйлчилгээ үзүүлж байна. Нохой, муур барих ажилд нийслэлийн зургаан дүүргийн онцгой, цагдаагийн албан хаагчид болон УБЗАА, нийслэлээс холбогдох албаныхан 1000 гаруй хүн ажиллаж байна. Энэ удаагийн байршил СХД-ийн 20 дугаар хорооноос эхэлж, Туулын бургаснаас хойш самнах ажиллагаа явуулж байна” гэлээ.
Сонгинохайрхан дүүргийн 20 дугаар хорооны Засаг дарга Я.Чулуунхүү “Нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар нохой, муур барих, эзэнжүүлэх арга хэмжээ 20 дугаар хороонд хоёр дахь өдрөө үргэлжилж байна. Манай хороо гэр хороолол, байшин хороолол, үйлдвэрлэлийн бүс ихтэй. Үйлдвэрлэлийн бүсэд эзэнгүй нохой, муур олон байдаг. Бага насны хүүхдүүдийг хичээл сургуульдаа явахад айлгадаг. Тиймээс нохой, муур барих ажил иргэдийн аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх чухал ач холбогдолтой” гэв.
Үзэл бодол
Ц.Төрхүү: Үсний сэв, хоолны тос, арьс ширний үйлдвэрийн хаягдлаас үүдэлтэй лагийн хэмжээ хэрээс хэтэрсэн
НИТХ-ын дарга А.Баяр, НИТХ-ын МАН-ын бүлгийн дарга Д.Ихбаяр, АН-ын бүлгийн дарга Т.Батцогт, Төлөөлөгч Б.Золзаяа, Э.Хулан, Э.Одонтуяа нар УСУГ-т ажиллалаа. Өдгөө 66 жилийн, 1900 гаруй ажилчинтай тус байгууллагын жаргал, зовлон нийслэлчүүдэд шууд хамаатай.
Ундны ус хангамж, ариутгах татуургын үйлчилгээ, Улаанбаатар хотын цэвэр, бохир усны шугам сүлжээний засвар үйлчилгээ, усны ухаалаг хэрэглээ, цэвэрлэх байгууламжийн хэвийн, найдвартай ажиллагаа, Улаанбаатар хотын ус хангамжийн сүлжээг хянах, удирдах зэрэг асуудлыг хариуцан шийдвэрлэдэг УСУГ-ын үйл ажиллагаа, тулгамдсан асуудал, ирээдүйн зорилтыг онцлон Ц.Төрхүү дарга мэдээлэл өгч, танилцууллаа.
Тэрбээр, “Үсний сэв, хоолны тос, арьс ширний үйлдвэрийн хаягдал, ахуйн болон аюултай хог хаягдлаас болж лагийн хэмжээ хэрээс хэтэрсэн. Энэ бол аюул. Манай тулгамдсан асуудал. Яагаад бэрхшээл вэ гэхээр, Улаанбаатарын хэмжээнд долоон цэвэрлэх байгууламж үйл ажиллагаа явуулж байна. Бид ганц Төв цэвэрлэх байгууламжийг л чухалчлаад яриад байдаг. Гэтэл эдгээр долоон байгууламж бүрэн хүчин чадлаараа ажиллаад хоногтоо хамгийн ихдээ 200-аад мянган метр куб ус хүлээн авах чадалтай. Гэтэл өнөөдөр энэ ачаалал 3-4 дахин нэмэгдчихсэн. Тэр хэрээр лагийн хэмжээ ихсэж байна. Хоёрдугаарт, усны үнэ тариф, татаасын асуудлыг ярихгүй бол шинэ цэвэрлэх байгууламж ашиглалтад орлоо ч бид зардлаа даахгүй. Тиймээс ус хангамж, ариутгах татуургын үйлчилгээ, бусад асуудалд анхаарахгүйгээр нийслэлчүүдийн ус хангамж найдвартай боллоо гэж санаа амрах нөхцөл үүсэхгүй” гэв.
НИТХ-ын дарга А.Баяр “Цэнхэр алт болох ус шавхагддаг баялаг. Бодлогын хувьд шийвэрлэх, хамтран ажиллах, зайлшгүй олон нийтэд тулгамдсан асуудлаа танилцуулж ойлгуулах шаардлага байна. Тиймээс энэ ажлыг НИТХ-ын нийт Төлөөлөгчдөд танилцуулахаас гадна “Эх оронч сурагч” хөтөлбөрийн хүрээнд ЕБС-ийн сурагчдад усны үнэ цэн, ухаалаг хэрэглээг таниулах ажлыг хамтарч эхлүүлье” гэлээ.
