Улстөр нийгэм
Иргэдийн хурлын төлөөлөгчдөд иргэдийн нийтлэг эрх ашгаас илүү улс төрийн эрх ашиг гэж байх ёсгүй
Монгол Улсын Үндсэн хууль батлагдсаны 30 жил, Нутгийн удирдлагын шинэ тогтолцоо үүсэж хөгжсөний 30 жилийн ойн хүндэтгэлийн хуралдаан дээр Нийслэлийн ИТХ-ын дарга Ж.Батбаясгалангийн хэлсэн үг
Нийслэл хотын эрхэм хүндэт иргэд ээ
Хүндэт зочид оо
Нийслэл хотоо удирдах эрхийг элч төлөөлөгчдөөрөө дамжуулан барьж байгаа эрх чөлөөт иргэн Танд Монгол Улсад Нутгийн өөрөө удирдах ёсны шинэ ардчилсан тогтолцоо үүсэн хөгжсөний 30 жилийн ойн мэндийг өргөн дэвшүүлье!
УИХ-ын дарга, гишүүд, Засгийн газрын гишүүд, Нийслэлийн иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын үе үеийн төлөөлөгчид, ажлын албаныхан, ахмад ажилтнууд, хүндэт зочид Та бүгдэдээ Монгол Улсад Нутгийн захиргааны шинэ ардчилсан тогтолцоо үүсэн хөгжсөний 30 жилийн ойн баярын мэнд хүргэе.
Иргэдийнхээ итгэлийг өвөртлөн, их хотынхоо илүү сайхан ирээдүйн төлөө зүтгэж яваа нийт төлөөлөгчиддөө, тэргүүлэгчиддээ, сөрөг хүчнийхээ үүргийг гүйцэтгэн, зөвд дэм, бурууд ташуур болдог Ардчилсан нам, ХҮН намын бүлэгт талархал дэвшүүлье.
Нутгийн өөрөө удирдах ёсны байгууллагыг төрийн удирдлагатай хослуулан хөгжүүлэх эх үндсийг 1992 оны ардчилсан шинэ Үндсэн хуулиар хуульчлан баталж, тунхаглан дархалснаас хойш 30 жил өнгөрч байна. 30 жил гэдэг хүний амьдралд багагүй цаг хугацаа. 30 жил гэдэг хүн төрөлхтөн, улс үндэсний түүхэн цаг хугацааны хувьд асар богинохон үе.
Нутгийн өөрөө удирдах шинэ ардчилсан тогтолцооны 30 жилд нийслэлийн иргэдийнхээ эрхэм дээд шийдвэр, эрх чөлөөт сонголтоор нийт 8 удаагийн хуралд 372 төлөөлөгч сонгогдон, иргэдээ төлөөлж, дуу хоолой, хүсэл зориг, эрх ашгийг нь илэрхийлэн хамгаалж, бататган хангахын төлөө үзэл бодол, мэдлэг оюунаа уралдуулан өрсөлдүүлж, цөөнхөө хүндэтгэж, олонхоороо шийдвэрлэж ирсэн нь Монголын ардчилал, Монголын нутгийн өөрөө удирдах ёсны нэн шинэ түүх, эрх чөлөөний ололт билээ.
Нутгийн өөрөө удирдах ёсны байгууллага бол иргэд нь төлөөлөгчөөрөө дамжуулан төрийн эрхийг барьж буй сонгодог хэлбэр. Тийм ч учраас иргэдийн төлөөлөгчдөд иргэдийн нийтлэг эрх ашгаас илүү дээгүүр улс төрийн эрх ашиг гэж байх ёсгүй гэдгийг энэ түүхэн мөчид онцлон хэлье! Нутгийн өөрөө удирдах байгууллагын бие даан хөгжих баталгаа нь Ардчилсан Үндсэн хууль. Үндсэн хуулинд батлан тунхагласан үндсэн эрхийг ханган, бүх шатны иргэдийн хурал иргэнээ төлөөлөх гүүр нь байж, аливаа улс төрийн ашиг сонирхлоос ангид, хараат бусаар ажиллах болно гэдгийг онцлон тэмдэглэж байна.
Тохиож буй түүхэн хором, торгон мөчлөгийг хүндэтгэж, энэхүү индрээс НИТХ-ын барьж буй бодлого, эрхэмлэх зорилго, асуудал сорилт, хүндрэл бэрхшээл бүгдийг дурьдан тоочилгүй, цаг, цаас хэмнэн, онцлох гурван чиглэлийг онцгойлон хөндье
- Хууль эрх зүйн орчин буюу хот, дүүрэг бие даан хөгжих хувьсгалын тохироо бүрдлээ
НИТХ бодлогын баримт бичгүүдээ баталж, хотод эдийн засгийн шинэ сэргэлт хийх эх хөрсийг нь бэлтгэлээ. Нийслэлийн эдийн засаг, нийгмийн хөгжилд онц чухал ач холбогдолтой бодлогын баримт бичиг, хөгжлийн хөтөлбөрүүд буюу Нийслэлийг 2021-2025 онд хөгжүүлэх 5 жилийн дунд хугацааны төлөвлөлт, Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагчийн 2020-2024 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр, Улаанбаатар хотын 2040 он хүртэлх хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө зэрэг бодлогын томоохон баримт бичиг, суурь концепциудаа хэлэлцэн баталлаа. Монгол Улсын Засаг захиргаа нутаг дэвсгэрийн нэгж түүний удирдлагын тухай хууль, Нийслэл Улаанбаатар хотын эрхзүйн байдлын тухай хуулиар төвлөрлийг сааруулсан, орон нутагт нь эрх мэдлийг нь шилжүүлсэн Нутгийн удирдлагын оновчтой тогтолцоо бүрдсэн. Нийслэл хот болон 9 дүүрэг бие даан хөгжих хууль эрх зүйн орчин ийнхүү бүрдлээ. Хот, дүүрэг бие даан хөгжих хувьсгалын тохироо бүрдэж, Улаанбаатарын урагшлан дэвших зам дээрх улаан гэрлийг унтрааж, ногоон гэрэл асаалаа.
- Төсвийн хүлээсийг тайллаа
Нутгийн өөрөө удирдах шинэ тогтолцооны 30 жилийн эхэн үеэс эхлэн бүхэл бүтэн 27 жилийн туршид дуншсанНийслэл Улаанбаатар хотын эрх зүйн байдлын тухай хуулиа бид шинэчлэн батлууллаа. Энэ хууль, эрх зүйн шинэ орчин Нийслэл хотыг хур их асуудал бэрхшээлээс чөлөөлөх замыг нээж байна. Шинэ хуульд нийцүүлэн гаргах бусад хууль, журмын шинэчлэл өөрчлөлт Улаанбаатар хотод хураагдан тулгамдсан суудал, бэрхшээлийг уг үндсээр шийдэх өргөн гарцыг нээж буй чөлөөлөлт гэж итгэлтэй хэлж болно. Нийслэл хотод шинэ сэргэлтийг авчрах хараат бус эрх зүйн орчин эдийн засгийн хувьд бие даан хөгжих боломжийг нээж өглөө.
Гагцхүү боломжийг бодитой ажил, бодит үр дүн болгож, эрх зүйн таатай орчныг эдийн засгийн шинэ сэргэлтэнд хүргэж, илүү сайхан хотод амьдран суух, ажиллаж бүтээх, ашиг орлогоо нэмэх хүний жам ёсны хүсэл сонирхлыг дэмжин тэтгэж, гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагчид, хувийн хэвшилтэйгээ гар нийлэн ажиллаж, хөгжлийн томоохон хөтөлбөрүүдээ илүү хурдтай, илүү эрчтэй, илүү цар хүрээтэй хөдөлгөн хэрэгжүүлэхийг хүндрэл сорилт, хүсэл хүлээлт Та биднээс шаардаж байна.
Хот бол хүний жам ёсны эрх, эдийн засгийн эрх чөлөөгөө жинхэнэ ёсоор эдлэх чөлөөт талбар байх ёстой. Төсөвтөө баригддаг, төсөвтөө хүлэгддэг, төсөвт суурилсан тогтолцоо хотын хөгжлийг чөдөрлөж тушсаар ирсэн. Төсвийнхөө хэмжээнд сэтгэж, төсвийнхөө хязгаарт хүлэгдсэн хэвээр их хотын их асуудлыг угтаж биш, цаг үед нь бус араас нь хөөж явдаг “ гал унтраах” маягийн аргацаасан арга барилтайгаа үлдвэл нөхцөл байдлыг өөрчилж чадахгүй.Бид төсөв шүтсэн хотоос төр ба хувийн хэвшлийн түншлэл дээр босдог, бизнес эрхлэгчидтэйгээ түншлээд хөгждөг эдийн засгийн бодлогод энэ цаг үеэс эхлэн шилжиж байна. Хотоо хотоороо, олуулаа, бүгдээрээ хөгжүүлдэг, томоор сэтгэж, зоригтой шийдэх шинэ цаг тоололд шилжин орлоо. Дотоод, гадаадын хөрөнгө оруулагчдыг хот үүдээ цэлийтэл нээгээд урьж байна.! Хотын асуудал хотын л асуудал биш. Улсын хөгжлийн толь нь улсын нийслэл. УИХ, Засгийн Газар, Нийслэл хотын удирдлага нэгдмэл зорилго, үнэт зүйл дээрээ сэтгэл, зүтгэл нийлэн хамтран ажиллаж байгаагаа улам бататган, ард түмний бүтэн итгэлийг бүрэн дүүрэн үр дүнгээр хариулах үүрэгтэй билээ. Нийслэлийн хөгжил, хотын иргэдийнхээ төлөө хамтран ажиллаж байгаа УИХ, ЗГ-ын гишүүддээ дахин талархал илэрхийлье.
- Өчигдрөөс өнөөдөр, өнөөдрөөс маргааш
Хүндэт зочид оо!
Монгол Улс 101 жилд 4 удаагийн Үндсэн хууль тунхаглан баталж, сахин биелүүлж иржээ. Үндсэн хууль тус бүрд орон нутгийн хурал, захиргааг нутаг дэвсгэртээ төрийн эрх барих байгууллага болохыг тусгайлан зааж ирсэн нь төвлөрсөн удирдлагын тогтолцоог бэхжүүлсэн. Нийслэл Улаанбаатар хотын түр хурал нэртэйгээр анх 45 төлөөлөгчтэй байгуулагдсан бол 1948 оноос хотын хөдөлмөрчин Төлөөлөгчдийн Их Хурал, 1962 оноос Ардын депутатуудын хурал болж 225 депутатаас бүрэлдэж байсан түүхтэй.
Нийслэл хотоо иргэдийнхээ хүсэл шаардлагад нийцсэн метрополис хот, инноваци технологид суурилсан хөгжлийн төв, эдийн засгийн хөгжлийн бааз суурь, дэд бүтэцтэй болгон угсрах үүрэг энэ удаагийн нийслэлийн парламентад оногдож байна. Даяаршил мэдээллийн энэ цаг үед Та бидний бодлого, шийдвэрийн алдаа оноог дэлхийн хотуудтай харьцуулдаг болсон. Манай иргэд дэлхийн аль хотод ямар асуудлыг яаж шийдэж байгааг хардаг, мэддэг,жишдэг болсон. Ийм өндөр шаардлагатай, мэдлэгтэй иргэдийнхээ эрх ашиг, хүсэл сонирхлыг илэрхийлэн хамгаалахын тулд иргэдийн төлөөлөгч бид илүү их хичээн зүтгэх ёстой болж байна. Иргэдийн төлөөлөгч гэдэг эрхэм үүргээ чанд сахин, иргэдийнхээ хууль ёсны эрх ашгийг эн тэргүүнд эрэмбэлж, хэлэлцэх асуудал, өгөх санал, сонгох шийдэл бүхнээ олон талаас нь судалж мэргэшсэн байхыг Та биднээс цаг үеийн сорилт бүхэн шаардаж байна.
Улсын хөгжлийн толь болсон Улаанбаатарынхаа хөгжил дэвшил, хотын иргэдийнхээ эрх ашиг, хүсэл зоригийн төлөө ухаан бодлоо уралдуулж, улам ихээр хичээн зүтгэе!
Улстөр нийгэм
ЗГ: Хар тамхи, мансууруулах бодистой холбоотой гэмт этгээдэд хүлээлгэх ял шийтгэлийн бодлогыг чангатгана
Засгийн газрын ээлжит хуралдаан 2025 оны долоодугаар сарын 23-нд болж дараах шийдвэрүүдийг гаргалаа. Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын наймаа нь НҮБ-ын Үндэстэн дамнасан зохион байгуулалттай гэмт хэргийн эсрэг конвенцод заасанчлан үндэстэн дамнасан, нарийн зохион байгуулалттай, нууц, далд аргаар үйлдэгддэг гэмт хэрэг юм. Энэ төрлийн гэмт хэрэг үйлдэх арга, зохион байгуулалт боловсронгуй болж, манай улсын үндэсний аюулгүй байдалд аюул занал учруулах шинжтэй болж байна. Хар тамхи, мансууруулах болон сэтгэцэд нөлөөлөх бодистой тэмцэх арга хэмжээний талаар Засгийн газрын өнөөдрийн хуралдаанаар хэлэлцээд дараах шийдвэрийг гаргалаа. Үүнд:
1.Хар тамхи, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын хууль бус эргэлттэй тэмцэх төрийн байгууллагуудын үйл ажиллагааны уялдаа холбоо, нэгдмэл байдлыг хангаж, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодистой холбоотой гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, олон нийт, ялангуяа хүүхэд, залуучуудад мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын хор хөнөөлийн талаар таниулах эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох зорилгоор УИХ-аас 2002 онд баталсан Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын эргэлтэд хяналт тавих тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг шуурхай эцэслэн боловсруулж, энэ оны наймдугаар сард багтаан танилцуулахыг Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Л.Мөнхбаатар, Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга С.Бямбацогт нарт тус тус даалгав. Энэ ажлын хүрээнд мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын хууль бус эргэлттэй холбоотой гэмт хэргийн шалтгаан, нөхцөл, гэмт хэрэг үйлдэгдсэн байдлыг судлан үзэж, гэмт этгээдэд хүлээлгэх хариуцлагыг мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын хэмжээ, үйлчлэл болон бусад обьектив талыг харгалзан ялгамжтай тогтоож, ял шийтгэлийн бодлогыг чангатгана.
2.Монгол Улсын хилээр хар тамхи, мансууруулах болон сэтгэцэд нөлөөлөх бодисыг хууль бусаар нэвтрүүлэхийг таслан зогсоох, хязгаарлах зорилгоор Бүгд Найрамдах Турк, Бүгд Найрамдах Солонгос Улс, Америкийн Нэгдсэн Улс, Оросын Холбооны Улс, Тайланд, Вьетнам Улс болон олон улсын байгууллагатай хамтран ажиллах;
3.Цагдаагийн ерөнхий газрын Хар тамхитай тэмцэх газрыг бие даасан, хараат бус байгууллага болгон бэхжүүлэх асуудлыг судалж, саналаа ирэх сард багтаан Засгийн газарт танилцуулах;
4.Мансуурах донтой иргэдийг эмчлэх, сэтгэлзүйн тусламж үйлчилгээ үзүүлэх, нийгэмшүүлэх төвийг Эрүүл мэндийн яамны харьяанд байгуулах асуудлыг судалж Засгийн газарт танилцуулах, Монгол Улсад хориглосон, хязгаарласан, хяналтад байх шаардлагатай мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт эмийн жагсаалтыг шинэчлэн батлах;
5.Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын хэрэглээний тархалтын тандалт, судалгаа хийж, бүх шатны боловсролын байгууллагын сургалтын хөтөлбөрт урьдчилан сэргийлэх нөлөөллийн ажлыг зохион байгуулахыг Засгийн газрын холбогдох гишүүдэд даалгалаа.
Мөн хүүхэд, залуучуудын чөлөөт цагийг зөв өнгөрүүлэх чиглэлээр соёл, спортын үйл ажиллагааг тогтмол зохион байгуулах Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын сайд, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нарт, манай улсад ургадаг мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт ургамлын тархцыг хумих ажлыг эрчимжүүлж, бүрэн устгах арга хэмжээ авахыг Цагдаагийн ерөнхий газарт үүрэг болгов.
Улстөр нийгэм
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Бүгд Найрамдах Тажикистан Улсад хийх төрийн айлчлал эхэллээ
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Тажикистан Улсын Ерөнхийлөгч Эмомали Рахмоны урилгаар 2025 оны 07 дугаар сарын 23-26-ны өдрүүдэд тус улсад төрийн айлчлал хийхээр хүрэлцэн ирлээ.
Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийг “Душанбе” олон улсын нисэх онгоцны буудалд тус улсын Тэргүүн Шадар сайд Холикзода Хоким, тус улсад хавсран суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Д.Баярхүү нар угтаж авлаа.
Энэ удаагийн айлчлал Төв Азийн улс орнууд, тэр дундаа Тажикстан Улстай найрсаг харилцаагаа өргөжүүлэн хөгжүүлэх, хамтын ажиллагааг эдийн засгийн агуулгаар баяжуулах, ард түмний найрамдал, нөхөрлөлийг бэхжүүлэхэд чухал түлхэц болно гэж талууд үзэж байна.
Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, Эмомали Рахмон нар ганцаарчилсан уулзалт болон албан ёсны хэлэлцээ хийж, “Найрсаг харилцаа, олон талт хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх тухай Монгол Улс, Бүгд Найрамдах Тажикистан Улсын хамтарсан мэдэгдэл” гаргана.
Айлчлалын хүрээнд хоёр улс харилцаа, хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхтэй холбоотой баримт бичгүүдэд гарын үсэг зурахаар төлөвлөж байна.
Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх мөн тус улсын Мажлиси Намояндагон /Парламентын доод танхим/-ын даргыг хүлээн авч уулзаж, харилцаа, хамтын ажиллагааны талаар санал солилцоно.
Айлчлалын хүрээнд хоёр орны төрийн тэргүүн нарын ивээл дор анхны бизнес форум болон соёл, урлагийн тоглолт болох юм. Хоёр улс 1992 онд дипломат харилцаа тогтоосон бөгөөд манай улсаас анх удаа Ерөнхийлөгч төрийн айлчлал хийж байна.
Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Душанбе хотноо хүрэлцэн ирсэн даруйдаа Тажикийн түүх, соёлын бэлгэ тэмдэг болсон Исмоил Сомони-гийн хөшөөнд цэцэг өргөж, хүндэтгэл үзүүллээ.
Тажикийн төрт ёсны түүхэнд тод мөрөө үлдээсэн Саманидын анхны эмир Исмоил Сомони-г ард түмэн нь мөнхөд дээдэлдэг бөгөөд 13 метр өндөр хөшөөг нь бүтээж, IX-X зуунд Бухарт баригдсан Саманидын бунхны хуулбар бүхий музей байгуулжээ.
Хөшөөний хоёр талд байрлах хүрэл арслангууд нь улсын тогтвортой байдал, энх тайван, үндэсний эв нэгдлийг илэрхийлдэг. Тажикистан Улсад айлчилж байгаа төр, засгийн тэргүүн, хүндэт зочид тус улсын Төрийн ёслолын журмын дагуу хөшөөнд цэцэг өргөж, хүндэтгэл үзүүлдэг юм.
Улстөр нийгэм
УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь
Өнөөдөр буюу 2025 оны долоодугаар сарын 24-ний Пүрэв гарагт цахилгаан шугам сүлжээнд хийх засварын хуваарийг танилцуулж байна. Хэрэглэгчид ээ, засвар хийх хугацаанд хэрэглээгээ түр зохицуулна уу.
ЖИЧ: Цаг агаарын нөхцөл байдлаас шалтгаалан хуваарьт өөрчлөлт орвол, гэрээт бүртгэлтэй утасны дугаарт мэдээлэл хүргэх болно. Засварын ажлыг тухайн тоноглолоос хүчдэлээс бүрэн чөлөөлсний дараа хийдэг нөхцөл байдлыг харгалзан үзэж, хүлээцтэй хандахыг хэрэгчлэгч та бүхнээс хүсье.
